2013, 2019 – Rufford
lokaliteti: crnogorsko primorje
Slatkovodna staništa mediterana jedna su od najranjivijih slatkovodnih staništa u Evropi, u kojima žive neke od najugroženijih evropskih vrsta, medju kojima je i riječna kornjača. Projekat ,,Istraživanje i zaštita riječne i barske kornjače i njenih staništa u Crnoj Gori’’ pokrenut je zbog sveukupnog neodrž ivog koriš tenja prostora na crnogorskom primorju.
Istraživana slatkovodena staništa prostiru se od Herceg Novog do Ulcinja, odnosno od ulaska u Bokokotorski zaliv do ušća Bojane u more. Ova staništa sastavni su dio zaravni koje se protežu od mora do prvih uzvišenja i padina Orjena, Lovćena i Rumije. Nizije predstavljaju uzani ravničarski prostor, dugačak od dva do deset, a širok od dva do pet kilometara.
Zaravni većim dijelom čine: dolina Sutorine, Tivatsko polje, Grbaljsko polje, Mrčevo Polje, Barsko polje i Ulcinjsko – vladimirsko polje. Polja su ispresijecana stalnim i povremenim vodotocima. Osim Bojane, veći vodeni tokovi su: Sutorina sa pritokama Presjeka i Trtor, Zelenika, Spila, Morinj, Koložunj, Vodolježnica, Gradiošnica, Jaška rijeka, Đurmanska Rijeka, ZWeljeznica, Rikavac, Miđanska rijeka, Rastiška i Međurečka rijeka.
Crnogorsko primorje karakteriš e visoka količ ina padavina sa nepovoljnim sezonskim oscilacijama. Izuzev Bojane, sve rijeke crnogorskog primorja brzog su i kratkog toka, sa velikim oscilacijama protoka (Novaković & Medenica, 2013). Ovo slivno područje broji oko 70 bujičnih vodotoka i kanala koji su kratki, i sa velikim nagibom. Po njihovom izlasku iz klisure naglo se smanjuju i prelaze u plavne površine.Velike padavine dovode do izlivanja vode iz korita ovih tokova što uzrokuje poplave lokalnog karaktera (Novaković & Medenica, 2013).
Tokom zadnjih 50 godina dio ovih vodotoka je ,,uređen” tj. betoniran ili kaldrmisan u cilju smanjenja negativnog uticaja poplava i u cilju smanjejna plavnih površina, kako bi dati prostor bio korišten za stanovanje i formiranje poslovnih zona. Mnoge od tih rijeka su danas mrtve, a sav živi svijet iz, ili povezan sa ovim rijekama je nestao. Tipični primjer je glavno gradsko naselje Budve koje je nekada bilo polje ispresijecano vodenim tokovima a čija su korita tokom zadnjih 50 godina izbetonirana.
Riječna i barska kornjača (Mauremys rivulata i Emys orbicularis) vrste su koje naseljavaju slatkovodna staništa, koje su tako pogođene i prenamjenom prostora. Praćenjem populacija ovih vrsta možemo sakupiti podatke na osnovu kojih zaključujemo u kojem stepenu su staniš ta devastirana, odnosno oč uvana. Istovremeno nastaje podloga na osnovu koje postaje moguće pratiti promjene koje se dešavaju u slatkovodnim ekosistemima crnogorskog primorja.
Ciljevi istraživanja
evidentiranje svih faktora ugrožavanja slatkovdinih staništa na crnogorskom primorju odrediti veličinu, dinamiku i strukturu populacija riječne kornjače
de`inisanje mjera unapređenja, zaštite i održivog upravljanja slatkovodnim staništima
Projekat je trajao od 2013. do 2019. godine, podržan od strane Rufford fondacije. Istraživanje nastavljamo 2021. godine.
http://rivulata.drustvoekologa.me/
