Kontekst:
Elektroprivreda Crne Gore (EPCG) dobila je koncesiju za izgradnju velike HE na kanjonu Komarnice.
Jedan dio Komarnice je 2017. godine proglašen zaštićenim područjem – Parkom prirode, zajedno sa Dragišnicom, koje bi prema UNESCO/IUCN misiji iz 2018. godine ptrebalo da bude odgovarajući dodatak području svjetske baštine (Nacionalni park Durmitor), koje tako može da poboljša svoj integritet”! Opština Šavnik je to, međutim, odbila. Sjeverni dio potencijalnog posebnog zaštićenog područja (SPA) Bukovička dolina i planina Vojnik takođe bi bili pogođeni izgradnjom HE Komarnica. Kanjon Komarnice nominovan je za Emerald područje, a prema kriterijumima Evropske unije, dijelovi Komarnice treba da budu proglašeni Natura 2000 staništima.
Sve navedeno samo je djelić stvarne slike prirode Komarnice, o kojoj, činjenica je, ne znamo sve, jer je ovaj neviđeni kanjon i dan danas uveliko neistražen. Uprkos neistraženosti, ono malo što znamo o Komarnici bilo je dovoljno da neki njeni dijelovi budu proglašeni zaštićenima na lokalnom i na europskom nivou!
Prošlog ljeta održan je prvi edukativni protestni kamp na rijeci Komarnici u Crnoj Gori, kojeg je posjetilo 300 ljudi. Već 5 godina nevladine organizacije i ljubitelji prirode pozivaju na zaštitu ove rijeke, što je rezultiralo i formiranjem građanskog pokreta pod nazivom ,,Spasimo Komarnicu”.
Ove godine organizujemo ponovno okupljanje oko Komarnice, radi promocija njenih ljepota, potencijala za održivi ekološki razvoj i prosperitet lokalnog stanovništva, te radi širenje inicijative za zaštitu ovog područja prema drugim rijekama i prirodnim područjima Crne Gore, kao i izgradnja pokreta grassroots organizacija koje se zalažu za rijeke koje treba da nastave slobodno da teku.
Konzervatorski ciljevi ovog projekta:
1: Alternativni razvoj ovog područja temeljen na očuvanoj prirodi na slobodnom slatkovodnom riječnom sistemu rijeke Komarnice
2: Zaštita mnogih prirodnih staništa koja su prisutna na tom području (23 Natura 2000 tipova staništa) te rijetkih i ugrožih vrsta biljaka i životinja zabilježenih na tom području
3: Komarnica postaje dio UNESCO-ve prirodne baštine Durmitora.
Glavne aktivnosti projekta:
1: Aktivni i citizen – science dani – promovisanje potencijala kanjona Komarnice i okolnih sela i prirodnih planinskih područja organizovanjem različitih aktivnosti kojima se svako može pridružiti, kao što su: kajak / packrafting / kanu nizvodno kanjonom Komarnice; mušičarenje; planinarenje; sportsko penjanje; kao i građanske naučne radionice za upoznavanje sa različitim grupama biodiverziteta kao što su: veliki sisar, šišmiši, insekti, ptice (posmatranje i prstenovanje ptica), gmizavci i vodozemci te biljke.
2: Događaj umrežavanja – povezati aktiviste divljih rijeka u regionu i Evropi, podijeliti naše probleme, ali i ideje i rješenja za očuvanje posljednjih slobodnih rijeka u Europi.
3: Dan tradicionalnih znanja i poljoprivrednih vrijednosti kraja: nakon edukacije učesnika o lokalnim vrijednostima, posebnostima i potencijalima za razvoj eko – friendly poljoprivrednih praksi, učesnici uče i isprobavaju vještine lokalnih tradicionalnih znanja, ali i uče praviti tradicionalna jela (pite , priganice..), plesti i heklati na tradicionalan način, dok usput isprobavaju domaće proizvode na poljoprivrednom sajmu koji je organizovan.
4: Dan kulture – Dijeljenje kulturnih vrijednosti područja, te završetak kampa koncertom na trgu koji po prvi put u istoriji Šavnika pravi ovakvu manifestaciju i okuplja lokalno stanovništvo i posjetioce na glavnom trgu, kako bi uživali u muzici poznatih i novih muzičara koji su istovremeno borci za rijeke i za prirodu.
Napomena: Kamp su posjetili predstavnici 17 zemalja, ukupno se oko 400 ljudi pridružilo, učestvovalo i povezalo na kampu, i poslalo jasnu i glasnu poruku donosiocima odluka u Šavniku i u Crnoj Gori: da Šavnik može i da treba da bude pravi balkanski i evropski centar outdoor turizma, kao i mjesto koje će sa ponosom pokazati svijetu svoju prirodnu, kulturnu i poljoprivrednu baštinu Crne Gore.
Organizaciju ovog kampa podržali su EuroNatur, River Collective i Packraft Europe, kojima dugujemo veliku zahvalnost u dostupnosti i podršci.
