2024 – 2025
Riječni ekosistemi spadaju među najugroženija staništa na svijetu, a na zapadnom Balkanu ovaj problem postaje sve izraženiji zbog nekontrolisane izgradnje brana i hidroelektrana. Ovaj trend ugrožava bogat biodiverzitet, prirodne pejzaže i dobrobit lokalnih zajednica u regionu poznatom kao Plavo srce Evrope. Preko 3.000 hidroenergetskih projekata planirano je između Slovenije i Albanije, a Crna Gora se suočava sa ozbiljnim izazovima u očuvanju svojih prirodnih resursa.
Rijeka Komarnica trenutno je u fokusu kontroverznog projekta izgradnje hidroelektrane. Ovaj projekat, iako snažno osporavan od strane stručnjaka, nevladinog sektora i predstavnika lokalnih zajednica, uključen je u ključne nacionalne strateške dokumente poput Energetske strategije razvoja Crne Gore do 2030. godine i Nacrta Prostornog plana Crne Gore do 2040. godine, koji još uvijek nije finalizovan.
Cilj ovog projekta je zaštita rijeke Komarnice i njenog kanjona, prepoznatih kao područja od izuzetne ekološke važnosti. Projekat se oslanja na zajedničke napore inicijative Spasimo Komarnicu, u kojoj učestvuju ekološke organizacije, naučnici i lokalni aktivisti.
Kroz raznolike aktivnosti, projekat nastoji:
- Efikasnom očuvanju kanjona Komarnice i potpunom spriječavanju planova izgradnje HE;
- Podići svijest o značaju očuvanja Komarnice među lokalnim zajednicama, donosiocima odluka i širom javnošću;
- Promovisati održive modele razvoja koji podržavaju očuvanje prirodnih resursa i unapređuju životni standard lokalnih zajednica.
Ključne aktivnosti uključuju:
- Izradu energetske analize, koja obuhvata i sveobuhvatnu analizu na nivou Crne Gore, ali i fokus na slučaj Komarnice, uz procjenu alternativnih zelenih izvora energije;
- Pravnu i naučnu analizu s ciljem pružanja čvrstih argumenata i formiranja pravne strategije za očuvanje rijeke;
- Organizaciju godišnjeg protestno-edukativnog kampa, izradu promotivnih materijala i učešće u javnim raspravama i drugim procesima i događajima posvećenim riječnim ekosistemima, sa fokusom na Komarnicu;
- Saradnju s naučnicima, umjetnicima i grupama civilnog društva na nacionalnom i međunarodnom nivou, kako bi se razvila zajednička strategija za trajnu zaštitu rijeke.
Projekat teži očuvanju Komarnice kao neprocjenjivog prirodnog blaga koje može služiti kao primjer uspješnog balansa između zaštite prirode i pravog održivog razvoja. Naša vizija je rijeka koja teče slobodno kroz divlji kanjon, čuvajući svoj biodiverzitet i pružajući inspirativne modele održivog razvoja za generacije koje dolaze.
